تبریز شهر بزرگ و سرسبزی است که در شمال غرب ایران قرار دارد و پایتخت تاریخی این کشور به شمار می رود. آب و هوای کوهستانی این شهر باعث شده است که جاذبه های زیادی برای گردشگران داشته باشد. از بناهای تاریخی تبریز گرفته تا مناظر طبیعی زیبای آذربایجان که چشم انداز خیره کننده ای را به نمایش می گذارند.
مسجد کبود
مسجد کبود تبریز از برجستهترین نمونههای معماری اسلامی در استان آذربایجان شرقی است. این بنای تاریخی در تبریز، مورد توجه بسیاری از علاقهمندان هنر معماری در جهان قرار دارد. گرچه متاسفانه در طول سالیان اخیر بخشهایی زیادی از این مسجد از بین رفته است، هنوز بهخوبی میتوان هنر دست معماران ایرانی را در این مسجد مشاهده کرد.
مقبره الشعرا
یکی از دیدنی های تبریز، مقبره الشعرا محسوب میشود و هر گردشگری که به این شهر سفر کرده باشد، نام آن را شنیده و از آن دیدن کرده است. این بنا که یادبودی از شاعران و ادیبان مدفون در گورستان خرساب است، بهعنوان نماد تبریز نیز شناخته میشود. در این مکان شاعرانی چون اسدی طوسی، خاقانی شروانی و شهریار دفن شدهاند.
موزه آذربایجان
موزه آذربایجان یکی از مهمترین و قدیمیترین موزههای کشور و جاهای دیدنی تبریز به شمار میرود که در مرکز شهر قرار دارد. این موزه پس از موزهی «ملی تهران»، بهعنوان دومین موزهی باستانشناسی ایران و یکی از معروفترین جاهای دیدنی تبریز شناخته میشود.
ارگ علیشاه
ارگ تبریز که با نام ارگ علیشاه نیز شناخته میشود، قدمتی ۷۰۰ ساله دارد. این سازه تاریخی یکی از بلندترین و قدیمیترین دیوارهای تاریخی کشور است و از مهمترین جاهای دیدنی تبریز به شمار میرود.
این مجموعه بینظیر، ابتدا بهصورت مسجدی عظیم بنا شده بود که در اثر گذر زمان، همچنین زمینلرزههای متعدد این شهر (در حدود ۴۰ زمینلرزه) و نیز جنگها تا حدود زیادی تخریب شده است. در حال حاضر، تنها بخش باقیمانده از این بنا دیوار مرتفعی است که به نام ارگ تبریز یا ارگ علیشاه خوانده میشود.
خانهی مشروطه
خانه مشروطه تبریز نمادی از انقلاب مشروطه است. این خانه محل همفکری و اتخاذ تصمیمهای مهم سران مشروطه مانند «ستارخان» و «باقرخان» بوده و حالا تبدیل به موزهی مشروطه شده است و آثار مربوط به این دوران مانند تندیس سران مشروطه، سندها و مکاتبات تاریخیای مثل فرمان مشروطیت را در خود جای داده است.
ائلگلی (شاه گلی)
ائل گلی یا شاه گلی یکی از بهترین پارک های تبریز است که بهدلیل قدمت و زیباییاش یکی از نمادهای اصلی این شهر نیز به حساب میآید. دریاچه ائل گلی از مهمترین المانهایی است که این مجموعه را به یکی از مشهورترین جاهای دیدنی تبریز تبدیل کرده است.
در وسط استخر ائل گلی بنایی بهشکل هشتضلعی و دو طبقه وجود دارد که با نام عمارت یا کاخ ائل گلی شناخته میشود. این بنا در حال حاضر بهعنوان رستوران مورد استفاده قرار میگیرد. مسیری در وسط استخر ائل گلی وجود دارد که انتهای آن به این بنا متصل میشود.
بازار بزرگ تبریز
بازار تبریز یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده جهان و جزو زندهترین بازارهای تاریخی ایران به شمار میرود که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این بازار که شامل مجموعهای از ساختارهای مختلف اجتماعی است، در میان بازارهای ایران منحصربهفرد است.
اگر دوست دارید حالوهوای یک بازار سنتی را تجربه کنید و یکی از زیباترین دیدنیهای تبریز را ببینید، بیبروبرگرد، پیشنهادمان، بازار قدیمی تبریز است. این بازار «بزرگترین بازار مسقف جهان» است که به قسمتهای مختلفی تقسیم شده و در میان آنها، بازار فرشفروشان بیشترین جذابیت را دارد.
کوه عینالی (کوه عون بن علی)
عینالی کوه و تفرجگاهی زیبا در شهر تبریز است و گردشگران و زائران زیادی را به هنگام سفر به تبریز به خود جذب میکند. کوه عینالی میزبان بقعه عون بن علی است. علاوه بر این، با وجود امکانات تفریحی و دیگر جاذبههای گردشگری این تفرجگاه به یکی از مقاصد مهم توریستی و مکان های دیدنی تبریز تبدیل شده است.
روستای کندوان
کندوان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی (۶۰ کیلومتری جنوبغربی شهر تبریز) در شهرستان اسکو است که پیشینه تاریخی هفت هزار ساله دارد که عمده شهرت خود را مرهون خانههایی است که به شکل کندوی عسل در دل صخرههای سنگی کنده شدهاند.
آنچه کندوان را از نمونههای مشابه آن متمایز میکند، جریان زندگی و سکونت بالغ بر ۱۱۷ خانواده در داخل این صخرهها است و اهالی آن به مشاغل روستایی مانند کشاورزی، دامداری و تولید صنایع دستی اشتغال دارند.
این روستا به دلیل معماری و بافت خاص خود در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
ربع رشیدی
ربع رشیدی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی تبریز به شمار میرود و اولین و بزرگترین دانشگاه بینالمللی ثبت شده در جهان است که قدمت شکوه فرهنگ و تمدن ایرانی را به رخ جهانیان میکشد، بنایی فرهنگی که بهدلیل وسعت و بزرگی در زیربنای سازهای و امکانات موجود بسان شهری کوچک بوده است.
خانه استاد شهریار
خانه استاد شهریار سومین منزلگاه استاد شهریار، شاعر معاصر ایران بوده که در سال ۱۳۴۷ توسط ایشان خریداری شده و در بیست سال پایانی عمر استاد میزبان و محل تراوشات ذهنی ایشان بوده است. در سال ۱۳۶۷، پس از درگذشت استاد منزل مسکونی وی از سوی شهرداری تبریز خریداری و با توافق خانواده استاد و همکاری آنها در اهدای وسایل وی به موزه ادبی استاد شهریار تبدیل شد.
کلیسای مریم مقدس
کلیسای مریم مقدس از دیدنی های تبریز به شمار میرود و بزرگترین و قدیمیترین کلیسای این شهر است. ارمنیان تبریز مراسم ملی مذهبی کلیسای حواری ارمنی را در این مکان برگزار میکنند. منظور از کلیسای حواری ارمنی، آن است که فقط ارمنیان مسیحی در آن حضور مییابند. این کلیسا در محدوده خیابان شریعتی و در محله مسیحینشین تبریز واقع شده است.
خانه پروین اعتصامی
رخشنده اعتصامی معروف به «پروین اعتصامی»، مشهورترین شاعر زن ایران است که در اسفند ۱۲۸۵ در خانهای در تبریز چشم به جهان گشود. خانه زادگاه وی از زمان افتتاح تا امروز محل دائمی نمایشگاههای اداره کل میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری آذربایجان شرقی شده است.
موزه قاجار
خانهای که در محله ششگلان تبریز، یکی از محلههای قدیمی این شهر قرار گرفته و معروف به خانه قاجار میباشد. همچنین معماری این خانه حاکی از آن است که سرد و گرم تاریخ را چشیده.
عمارت امیرنظام گروسی که روزگاری سکونتگاه افراد مهم حکومتی و مکانی برای گرفتن تصمیمات مهم حکومتی بوده است، امروزه تبدیل به موزهای شده است تا بیانگر تاریخ پر فراز و نشیب این عمارت باشد. درواقع خانه امیرنظام گروسی که معروف به موزه قاجار تبریز است امروزه یکی از موزههای تخصصی و موضوعی در سطح کشور به حساب میآید.
عمارت شهرداری تبریز
بنای عمارت شهرداری تبریز یکی از آثار تاریخی و فرهنگی مهم و جاهای دیدنی تبریز محسوب میشود که در لیست آثار ملی به ثبت رسیده است. بنای زیبای عمارت دارای برج ساعتی به ارتفاع ۳۰٫۴ متر است که طی ۷۰ سال اخیر بیوقفه هر ۱۵ دقیقه یکبار آوای گوشنواز آن گذشت زمان را به مردم شهر یادآوری کرده است.
این بنا در وسط شهر تبریز و در میدانی موسوم به میدان ساعت واقع شده و در حال حاضر تمام امور عمرانی شهر و امور اداری شهرداری تبریز در این تالار و عمارت متمرکز است.
پیاده راه تربیت
یکی از جذابترین و شاید متفاوتترین جاهای دیدنی تبریز، پیاده راه تربیت است. این پیاده راه بینظیر که امروز با سنگفرش پوشیده شده، در مسیر جاده ابریشم قرار دارد و به همین دلیل در طول تاریخ از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است.
آنچه در خیابان تربیت میبینید، مجسمههای زیبا، نورپردازیهای خیره کننده، مبلمان شهری جذاب، گلکاری و باغچههای سرسبز و مراکز خرید است. این خیابان آنچنان جاذبهای دارد که کسی را پیدا نمیکنید که به تبریز سفر کرده و خیابان تربیت-پیاده راه تربیت را از نزدیک ندیده باشد
خانه بهنام
حدود ۳۰۰ خانه قدیمی ارزشمند در شهر تبریز وجود دارد که خانه بهنام یکی از آنها به شمار میرود. خانه بهنام یا بهنام گنجهای یا قدکی بنایی مربوط به سالهای پایانی دوران زندیان و سالهای آغازین دوران قاجار است و بهعنوان یک خانه مسکونی ساخته شده است. اکنون بخش اداری دانشگاه هنر اسلامی تبریز در این خانه مستقر است.
مدرسه رشدیه
مدرسه رشدیه، یکی از تاریخیترین بناهای تبریز است که به دست میرزا حسن رشدیه، پدر آموزش نوین و بنیانگذار مدارس به سبک جدید در تبریز ساخته شد. قدمت بنای فعلی مدرسه به دوران پهلوی اول باز میگردد و دارای ساختمانی دو طبقه و مزین به آجرکاریهای زیباست.
حیاط بزرگ مدرسه نیز بسیار دیدنی است و درختکاریهای آن زیبایی خاصی را فضا بخشیده. در حیاط مدرسه، مجسمه میرزا حسن رشدیه نیز به چشم میخورد که به با هنرمندی ساخته شده است.
کویر قوم تپه
یکی از زیباترین پدیدههای طبیعت در شمال غرب ایران، کویر قوم تپه تبریز است که در میان سرسبزیهای این خطه، خودنمایی میکند. این کویر دیدنی، حاصل سالها فعالیت زمین، باد و خاک است که امروزه به شکل تپههای ماسهای و نمکزار خودنمایی میکند. وزش باد باعث جابهجایی و تغییر شکل مداوم تپههای ماسهای میشود و این پدیده کمنظیر را جذابتر میکند.
پارک مینیاتور
پارک مینیاتور از دیگر جاهای دیدنی تبریز است که از محبوبیت و شهرت زیادی در میان گردشگران برخوردار است. این پارک جذاب و دیدنی را میتوان تبریز کوچک نامید، چرا که ماکت بسیاری از جاهای دیدنی شهر را با هنرمندی و زیبایی بینظیری در خودش جای داده است.
از جمله مکانهایی که ماکت زیبا و تماشایی آنها در پارک مینیاتور وجود دارد میتوان به ارگ علیشاه، مقبره الشعرا، عمارت ائل گلی، مسجد کبود، کلیسای مریم مقدس، برج یانقین، کاخ استانداری، پل کابلی، ساختمان شهرداری و غیره اشاره کرد.
مسجد جامع تبریز
در انتهای بازار تبریز، مسجد جامع تبریز یا همان مسجد جمعه این شهر با دو مناره بزرگ و حیاطی وسیع، خود نمایی میکند. به دلیل از بین رفتن اسناد تاریخی، بانی اصلی این مسجد مشخص نیست. اما زمانی که زلزلهای مهیب تبریز را لرزاند و به بسیاری از آثار باستانی، من جمله مسجد جامع تبریز آسیب رساند، فردی به نام حسینقلی خان دنبلی بانی شد تا مسجد را مثل روز اول بازسازی کند.